শতাব্দ ষ্টাফ ৰিপ’ৰ্টাৰ, ২৭ ছেপ্টেম্বৰঃ ২০১৯ চনৰ শেষৰফালে চীনত আৰম্ভ হোৱা ক’ভিড সংক্ৰমণে ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিলৈকে সমগ্ৰ বিশ্বক আগুৰি ধৰিছিল। পৰিস্থিতি এনেকুৱা হ’লগৈ যে ২০২০ চনৰ মাৰ্চ মাহত সমগ্ৰ বিশ্ব লকডাউনত পৰে। কৰ’নাৰ সমান্তৰালভাৱে বিজ্ঞানীসকলে আন এটা ভাইৰাছৰ বিষয়ে জানিব পাৰিছে, যিটো কৰ’নাৰ দৰেই বাদুলি, বনৰৌ, কুকুৰ, গাহৰিৰ দৰে বন্যপ্ৰাণীতো দেখা যায়। ইয়াৰ নাম খোস্তা-২। কৰ’না সম্পৰ্কীয় গৱেষণাৰ সময়ত ইয়াৰ বিষয়ে বহু তথ্য ওলাইছিল, কিন্তু সেই সময়ত বিজ্ঞানীসকলে এই ভাইৰাছটোক গুৰুত্বসহকাৰে লোৱা নাছিল কাৰণ ইয়াত মানুহক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে বুলি বিশ্বাস কৰিব পৰা কোনো লক্ষণ নাছিল। গতিকে ইয়াক বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হোৱা নাছিল। কিন্তু শেহতীয়াকৈ ৰাছিয়াৰ খোষ্টা-২ৰ এক অধ্যয়ন পোহৰলৈ আহিছে। যিহেতু এই অধ্যয়নে স্পষ্ট কৰি দিছে যে মিজিলছ-২ ভাইৰাছে মানুহক সংক্ৰমিত কৰিব পাৰে, সেয়েহে ইয়াৰ দ্বাৰা এইটোও স্পষ্ট কৰি দিয়া হৈছে যে কোনো কৰ’না ভেকচিন এই ভাইৰাছৰ বিৰুদ্ধে ফলপ্ৰসূ নহয়। কিন্তু খোস্তা-২ নিজেই কৰ’না পৰিয়ালৰ এটা ভাইৰাছ আৰু কৰ’নাৰ দৰেই ইয়ো প্ৰথমে শৰীৰৰ কোষক আক্ৰমণ কৰে। ইয়াৰ সংক্ৰামক আৰু মাৰাত্মক আক্ৰমণৰ বিৰুদ্ধে কভিড ভেকচিন ফলপ্ৰসূ নহয়। ৰাছিয়াত কৰা এই গৱেষণা ক্ল’জ পেথ’জেনছ নামৰ আলোচনীত প্ৰকাশ পাইছে। ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে ক’ভিড ভেকচিন গ্ৰহণ কৰাসকলৰ শৰীৰৰ বাবেও কৰ’না ভাইৰাছ যিদৰে ক্ষতিকাৰক, ভেকচিন নোলোৱা লোকসকলৰ বাবেও ক্ষতিকাৰক। কিন্তু এতিয়ালৈকে Sars Covid-2 পৰিয়ালৰ সকলো ভাইৰাছ ধৰা পৰিছে, যেনে ডেল্টা, অমিক্ৰন আদি। ভেকচিনৰ দ্বাৰা এইবোৰৰ আশংকা হ্ৰাস পাইছে। কিন্তু এই কথা মিজিলছ-২ ভাইৰাছৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য নহয় যদিও ই ছাৰ্চ-কভিড-২ পৰিয়ালৰে ভাইৰাছ।
* বিজ্ঞানীসকলে কিয় গুৰুত্ব দিয়া নাছিল?
২০২০ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে চিনাক্ত কৰা হৈছিল খোস্তা-২ ভাইৰাছ। কৰ’না ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণৰ সময় আছিল আৰু এটাৰ পিছত এটাকৈ নতুন নতুন ভাইৰাছ ওলাই আহিছিল। কিন্তু বিজ্ঞানীসকলে খোস্তা-২ৰ প্ৰতি গুৰুত্ব নিদিলে কাৰণ প্ৰথমতে ই মানুহক সংক্ৰমিত কৰিব পাৰে বুলি কোনো লক্ষণ দেখা পোৱা নাছিল। দ্বিতীয়তে, মিজিলছ-১ ভাইৰাছো আছে, যিয়ে মানুহক সংক্ৰমিত নকৰে। কিন্তু শেহতীয়া গৱেষণাই একেবাৰে স্পষ্ট কৰি দিছে যে খোস্তা-২য়ে মানুহক সংক্ৰমিত কৰিব পাৰে।
* খোস্তা-২ কেনেকৈ বিয়পে?
খোস্তা-২ ভাইৰাছ বৰ্তমান বাদুলি, বনৰৌ, কুকুৰ আদি বন্যপ্ৰাণীৰ মাজত প্ৰচলিত হৈ আছে। এতিয়ালৈকে মানুহৰ দেহত মিজিলছ-২ ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণ হোৱাটো নিশ্চিত হোৱা নাই। কিন্তু এই অধ্যয়নৰ সৈতে জড়িত মাইকেল লেটকোৱে কয় যে ভৱিষ্যতে কৰ’না ভাইৰাছৰ দৰে খোস্তা-২ মহামাৰীৰ কাৰক হ’ব পাৰে। বিশেষকৈ covid virusৰ সৈতে একেলগে মানুহৰ ওচৰ পালে ই অতি মাৰাত্মক হব পাৰে।
* উদ্ধাৰৰ বাবে কি কৰা হৈছে?
ইতিমধ্যে বিজ্ঞানীসকলে স্কেবিজ ভাইৰাছৰ পৰা ৰক্ষা পৰিব পৰাকৈ ভেকচিন প্ৰস্তুত কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। দৰাচলতে কেৱল খোস্তা-২ৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ভেকচিন প্ৰস্তুত কৰাৰ পৰিৱৰ্তে এতিয়া বিজ্ঞানীসকলে এনে এটা ভেকচিন প্ৰস্তুত কৰি আছে যিয়ে SARS-CoV-2 পৰিয়াল আৰু এনে সকলো ভাইৰাছৰ বিৰুদ্ধে জীৱন ৰক্ষা কৰিব পাৰে।