সঞ্জীৱ কুমাৰ শৰ্মা
ভট্টাৰিকা শৰ্মা
সাধু কথা কোৱাটো এটি পুৰণি প্ৰথা। এই প্ৰথা প্ৰতিখন দেশৰ প্ৰতিখন সমাজত প্ৰচলিত আছিল। এই সম্বন্ধে কেইবাবিধো লোক কথাও পোৱা যায়। সাধুকথাক আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় ৰূপে গণ্য কৰা হয় শিশু সমাজৰ মাজত । সাধু কথাই আমাৰ লৰা-ছোৱালীৰ বহনক্ষমতাৰ নৈতিক বিবেচনাত সহায় কৰিব পাৰে। এইটো স্পষ্ট হয় যে শিশুৱে সাধুকথাৰ কাহিনীৰ প্ৰতি আন যিকোনো ধৰণৰ যোগাযোগ মাধ্যমতকৈ বেছি সহাঁৰি দিয়ে। কাহিনীবোৰ শেষ হ’লেই পাঠবোৰ ৰৈ যায়। যেতিয়া আগৰ মানৱ সমাজত মানুহবোৰে জিৰণি লোৱা সময়খিনিত তেওঁলোকে প্ৰয়োজনীয় কামবোৰ শেষ কৰি এটা নিৰ্দিষ্ট ঠাইত গোট খাইছিল আৰু ইজনে সিজনক নিজৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।
নিজে কিবা এটা পৰিবেশন কৰি আহৰণ কৰা বা কিছুমান পৰিঘটনাৰ ওপৰত চকু ফুৰোৱা, বিভিন্ন অভিজ্ঞতা সময়ৰ লগে লগে এনে বৰ্ণনাবোৰ সাধু কথাৰ ৰূপলৈ পৰিণত হৈছিল, যিবোৰ পিছলৈ নিজৰ মূল্যবান আৰু নৈতিক বিষয়বস্তুৰে সুন্দৰ সাহিত্য কৰ্ম হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। পিছলৈ এনে কাহিনীবোৰ ল’ৰা – ছোৱালীবোৰৰ মাজত কোৱা হৈছিল। সম্ভবত: প্ৰাচীন কালত মানুহে ভাবিছিল যে তেওঁলোকৰ সন্তানে প্ৰয়োজনীয় কথাবোৰ শিকিব লাগে। সাধুকথাৰ কাহিনীবোৰে শিশুৰ মনত যেন বহুলভাৱে প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে। কিছুমান আমোদজনক কথা শুনা বা দেখাৰ পিছত একেদৰেই অনুকৰণ কৰি অনুসৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। শিশুসকলৰ মাজত টেলিভিছন যোগে কাৰ্টুন , ছবি, দৃশ্য আৰু শ্ৰব্য ৰূপে কৰি কিছুমান চৰিত্ৰক অনুকৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা প্ৰায় দেখা যায়। সাধু কথা বা লোক কথাবোৰত কিছুমান সৎ ব্যক্তিৰ আদৰ্শ ঘটনাক লৈ নিজৰ মতাদৰ্শ অনুসৰণ কৰিব পাৰিব বুলি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল। এনেকুৱা সাধুৰ সহায়ত পঢ়া -শুনাৰ প্ৰতি আগ্ৰহহীন শিশুসকলক অনুপ্ৰাণিত কৰিব পাৰি। আনকি শিষ্টাচাৰ নজনা লৰা-ছোৱালীক সংস্কাৰ শিকাব পাৰি।
প্ৰতিজন পিতৃ-মাতৃয়ে নিজৰ সন্তানে ভাল নৈতিক চৰিত্ৰ বহন কৰাটো বিচাৰে । ভাৰতৰ বহু পৰিয়ালে নৈতিক মূল্যবোধ গ্ৰহণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষভাবে কঠোৰ। তেওঁলোকে ইয়াৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত মনোনিৱেশ কৰে আৰু সৰুৰে পৰাই সন্তানক একেখিনি কথা শিকাবলৈ চেষ্টা কৰে। কিন্তু সময়ৰ লগে লগে সমাজৰ মূল্যবোধ অৱক্ষয় হৈ আহিছে। উদাহৰণস্বৰূপে : বিষ্ণু শৰ্মাৰ সফল অভিনয়ৰ কথা উল্লেখনীয়। তেওঁ পঢ়া -শুনাত আগ্ৰহী ৰজাৰ কুপুত্ৰসকলক প্ৰেৰণা দি শিক্ষিত আৰু আদৰ্শবান কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল। ইয়াৰ বাবে তেওঁলোকক নৈতিকতাৰে ভৰা সাধু কৈছিল যত সাধু কথা কোৱাৰ শেষত সেই সাধুটোৰ কাহিনীৰ ওপৰত তেওঁলোকক প্ৰশ্ন কৰিছিল। ৰাজকুমাৰসকলেও সাধুটোৰ প্ৰতি মনোযোগ দিব লাগিছিল আৰু প্ৰশ্নৰ উত্তৰ দিব লাগিছিল। দুৰ্ভাগ্য়জনকভাৱে আজিকালি বয়োজ্যেষ্ঠসকলে নিজৰ লৰা-ছোৱালীক এনেকৈ সাধু কথা নকয়। অপ্ৰয়োজনীয় সময় নষ্ট বুলি ভাবি লৈছে। সৎ নৈতিকতাৰ অভাৱত বৰ্তমান প্ৰজন্মই সমাজত যিকোনো ধৰণৰ অপৰাধ, হিংসা আৰু এনে অপকৰ্ম কাম কৰিবলৈ কুণ্ঠাবোধ নকৰে। তেওঁলোকৰ মাজত এটা দুৰ্নীতিগ্ৰস্ত প্ৰৱণতা স্বয়ংক্ৰিয় ভাৱে বাঢ়ি যায়। তেওঁলোকো নিষ্ক্ৰিয় হৈ পৰে। স্কুলত নৈতিক বিজ্ঞান বা নীতি শিক্ষাৰ কেৱল পৰীক্ষাত নম্বৰ লাভ কৰাৰ দৃষ্টিৰে অধ্যয়ন কৰে , কিন্তু তেওঁলোকৰ মাজত থকা নৈতিকতাক উপলব্ধি কৰিবলৈ কেতিয়াও চেষ্টা নকৰে। তেওঁলোকে নৈতিক বিজ্ঞানক অন্যতম বিষয় হিচাপে গণ্য কৰে। গতিকে পৰিয়ালত প্ৰায়ে দেখা যায় যে পিতৃ-মাতৃয়ে নিজৰ সন্তানক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব নোৱাৰে আৰু অসামাজিক কামত লিপ্ত হয়। এনে সন্তানে প্ৰায়ে বিপথে পৰিচালিত হৈ নিজৰ নৈতিক চৰিত্ৰ হেৰুৱায়। নৈতিক মূল্যবোধ হ’ল সমতা, উদাৰতা, সততা, দয়া, ভদ্ৰতা, অধ্যাৱসায়, আত্মনিয়ন্ত্ৰণ আৰু সন্মান আদি এই গুণসমূহৰ অধিকাৰী সন্তানে এটা সময়ত সমাজৰ ভৱিষ্যৎ হ’ব বুলি গণ্য কৰিব পাৰি ।
আধুনিকতাই আমাৰ দৃষ্টিভংগী সলনি কৰি দিছে। একবিংশ শতিকাত পূৰ্বৰ শতিকা সমূহৰ ধাৰণা আৰু চিন্তাধাৰা হয়তো উপযুক্ত বা তুলনামূলক নহব’ও পাৰে বৰ্তমান সময়ত। বজাৰত কেইবাবিধো নৈতিক গ্ৰন্থ পোৱা যায়। যেনে:- বুঢ়ী আইৰ সাধু, ঈছপৰ সাধু, টেনালিৰামৰ কাহিনী, পঞ্চতন্ত্ৰৰ সাধু, বত্ৰিশ পুতলাৰ সাধু ইত্যাদি। যদিও এই গ্ৰন্হসমূহৰ কাহিনী প্ৰাচীন চিন্তা আৰু বিবেচনাৰ ওপৰত আধাৰিত তথাপিও ইয়াত নৈতিক মূল্য আৰু উপযোগিতা সদায় সমসাময়িক। ৰামায়ণ, মহাভাৰত আৰু বাইবেলৰ কাহিনীয়ে শিশুসকলকো অনুপ্ৰাণিত কৰিব পাৰে। গতিকে বৰ্তমান প্ৰজন্মক নৈতিকতাৰ পাঠ দিয়া উচিত ঘৰত আৰু পঢ়াশালিত। নৈতিক মূল্যবোধৰ কথা আহিলে দুটা দৃষ্টিভঙ্গী আছে। প্ৰথমটো হ’ল এজন ব্যক্তিয়ে নিজৰ সুখৰ মূল্য দিও ভাল নৈতিক মূল্যবোধ বহন কৰিব লাগিব। দ্বিতীয়টো এজন ব্যক্তিয়ে নিজৰ ওপৰত বেছি কঠোৰ হ’ব নালাগে।
নৈতিক মূল্যবোধক মূল্য় দিয়াতকৈ আজিকালি লৰা-ছোৱালীয়ে সুখ বিচৰাৰ প্ৰতিহে বেছি প্ৰৱল। ইয়াৰ কাৰণ পশ্চিমীয়া সংস্কৃতিৰ ক্ৰমবৰ্ধমান প্ৰভাৱ।
সাধুকথা হৈছে ধাৰণাসমূহৰ যোগাযোগৰ এক শক্তিশালী মাধ্যম, এইবোৰে আমাৰ অভিজ্ঞতা অৰ্জন কৰাত সহায় কৰে ,আমি জনা কথাবোৰৰ অৰ্থ বহন কৰে আৰু ধাৰাবাহিকতা সৃষ্টি কৰে । আমি সাধু কথা শুনি দুয়োটাৰ দ্বাৰা শিকিছো আৰু সাধুৰ জৰিয়তে অনুশীলন কৰিছো। সাধু কথাবোৰে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰে, সাধুৰ কাহিনীটো শুনাৰ বহুদিন পিছত তেওঁলোকক মনত ৰাখিবলৈ ,পুনৰ বিবেচনা কৰিবলৈ আৰু পুনৰ সংযোগ কৰিবলৈ কিবা এটা দিয়ে।
সাধুকথাই সকলোকে ভাষা উপভোগ কৰাৰ লগতে নিজৰ বিষয়ে নতুন পৃথিৱী, নতুন শব্দ আৰু নতুন কথা আৱিষ্কাৰ কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে । নৈতিক প্ৰমূল্যবোধ জীয়াই থকালৈকে দেশৰ ভৱিষ্যৎ উজ্জল হৈ থাকিব।
ঠিকনাঃ
সঞ্জীৱ কুমাৰ শৰ্মা
বিষয় শিক্ষক: কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ চিনিয়ৰ চেকেণ্ডাৰী স্কুল, পাঠশালা
দূৰভাষ: ৭০০২৭৭৬৮৭২
ভট্টাৰিকা শৰ্মা
প্ৰাক্তন ছাত্ৰী
গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়
দূৰভাষ: ৬০০১১৮৩১০৫
